تغذیه مصنوعی آبخوان ها راهکاری برای افزایش آب سفره های زیرزمینی

افت زیاد سطح ایستابی و روند نامطلوب کمی و کیفی آبدهی چاه‌ها، چشمه و قنات‌ها در اغلب دشت‌ها، به هم خوردن تعادل آبی وبه تبع آن تعادل زیست محیطی حوزه‌های آبخیز، ناپایداری کشاورزی و در نهایت تشدید روند بیابان‌زایی در کشور معلول مستقیم بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیر زمینی است.
تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها به روش پخش سیلاب در دشت‌ها راهکاری است که تاکنون در خیلی از مناطق کشور اجرا شده است.
در این روش بانفوذ سیلاب به درون آبخوان علاوه برافزایش حجم مخزن و جلوگیری از روند شدید افت سطح آب زیرزمینی سبب کنترل سیل و حفاظت خاک نیز می‌شود.
یکی از راه حل‌های مناسب و کارآمد برای استفاده بهینه از رواناب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک استفاده از شبکه‌های پخش سیلاب است.
این طرح علاوه بر کاهش خسارت های ناشی از سیل، در افزایش حجم سفره های آب زیرزمینی، احیای مراتع و بیابان زدایی نقش مهمی دارد.
با بررسی‌های انجام شده در چند سال اخیر آب دشت‌های شهرستان کهگیلویه بخصوص دشت کلاچو 10 متر افت کرده است.
به گزارش‌‌‌‌‌پایگاه خبری ارک به نقل از ایرنا دشت سه هزار هکتاری کلاچو در شهرستان کهگیلویه یکی از دشت‌های حاصلخیزی است که هر ساله کشت‌های مختلفی در آن انجام می‌شود اما استفاده بی رویه از آب در این منطقه سبب افت سطح سفره‌های زیرزمینی آب شده است.
در این دشت وسیع 975 حلقه چاه وجود دارد که از این تعداد 154 حلقه چاه غیرمجاز هستند.
سطح منابع آب شهرستان کهگیلویه 950 کیلومتر مربع است که به صورت بهینه از این آب‌ها برای توسعه کشاورزی استفاده نمی‌شود.
اداره امور آب کهگیلویه با احداث حوضچه‌های تغذیه مصنوعی در دشت کلاچو تا حدود زیادی کاهش محسوس آب سفرهای زیرزمینی را به تأخیر انداخته است.
رئیس اداره امور آب کهگیلویه در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: در بالادست روستای دره گلالی در دشت کلاچو با احداث سیل بند آب باران به حوضچه‌ها در دشت کلاچو می‌ریزد.
یعقوب دمساز با اشاره به احداث پنج حوضچه در قسمت شمالی دشت کلاچو بیان کرد: ظرفیت این حوضچه‌ها 2 میلیون متر مکعب است.
وی کنترل و مهار سیلاب‌ها و ذخیره مقدار مازاد آن، به تعادل رسانیدن وضعیت آبخوان‌ها، جلوگیری از پدیده نشت زمین و استفاده از ظرفیت مخزن زیرزمینی برای ذخیره آب مازاد در فصل غیر زراعی را از جمله مزیت های اجرای این طرح‌ها ذکر کرد.
به گفته دمساز حدود 300 حلقه چاه از اجرای این طرح به صورت مستقیم تاثیر می پذیرند و میزان آب آنها بیشتر می شود.
وی افزود: برداشت‌های غیراصولی و بیش از حد مجاز از منابع آب‌های زیرزمینی به همراه حفر چاه‌های غیرمجاز سبب افت شدید کمی و کیفی در این منابع شده که پیامدهای سوء آن به صورت تخریب کیفی آب زیرزمینی، نشست سطح زمین و افزایش هزینه پمپاژ نمایان می‌شود.
کشت محصولات باغی و زراعی شهرستان کهگیلویه بیش از 50 هزار هکتار است که از این مقدار تنها پنج هزار هکتار به صورت آبی و سایر زمین ها به صورت دیم کشت می شود.
در کهگیلویه و بویراحمد سالانه از 280 میلیون متر مکعب آب برداشتی از منابع آب زیر زمینی، 210 میلیون متر مکعب در بخش کشاورزی و 70 میلیون متر مکعب آن در بخش آشامیدنی و صنعت مصرف می‌شود.
از حدود 300 هزار هکتار زمین‌های کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد حدود 70 هزار هکتار آبی است.
کهگیلویه با 132 هزار نفر جمعیت دومین شهرستان پر جمعیت کهگیلویه و بویراحمد است.
خبرنگار: حسین خدمتی ** انتشار دهنده: سید ولی موسوی نژاد
7531/6110